Nam Phi - Một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại châu Phi

Từ ngày 25 - 27/11/2024, tại thủ đô Pretoria, Nam Phi, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng đã thăm Nam Phi và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 6 Diễn đàn Đối tác liên Chính phủ Việt Nam - Nam Phi. Tham gia Đoàn công tác liên Chính phủ Việt Nam có Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Hoàng Sỹ Cường, đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao.

Diễn đàn liên Chính phủ là cơ chế định kỳ để rà soát toàn diện và trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Nam Phi trên tất cả các lĩnh vực hợp tác. Kỳ họp lần thứ 6 của Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi hai nước kỷ niệm 20 năm thành lập Diễn đàn và thiết lập quan hệ “Đối tác vì Hợp tác và Phát triển”, khuôn khổ đối tác đầu tiên và duy nhất đến nay giữa Việt Nam và một nước châu Phi.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Anna Thandi Moraka, đồng Chủ tịch Diễn đàn Đối tác liên Chính phủ, hoan nghênh chuyến thăm Nam Phi lần đầu tiên của Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng, đánh giá cao thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và vai trò, vị thế của Việt Nam tại khu vực và trên các diễn đàn quốc tế. Nhấn mạnh ưu tiên của Nam Phi trong việc tăng cường hợp tác với Việt Nam, Thứ trưởng bày tỏ mong muốn tăng cường các trao đổi, tiếp xúc giữa hai nước, nhằm thúc đẩy hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực, nhất là về chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, phối hợp thúc đẩy tiếng nói, vai trò của các nước đang phát triển trong các vấn đề toàn cầu.

Cảm ơn những đánh giá và tình cảm tốt đẹp của Thứ trưởng Ngoại giao Nam Phi, Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng chúc mừng các thành tựu phát triển của Nam Phi dưới sự dẫn dắt của Chính phủ Đoàn kết Quốc gia, khẳng định Việt Nam coi trọng phát triển quan hệ Đối tác vì Hợp tác và Phát triển với Nam Phi, xác định Nam Phi là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại châu Phi. Thứ trưởng đề nghị hai bên tăng cường trao đổi, thống nhất các biện pháp nhằm tạo đột phá và đưa quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống Việt Nam - Nam Phi lên những tầm cao mới.

Hai Thứ trưởng bày tỏ vui mừng khi quan hệ Việt Nam - Nam Phi kể từ sau Kỳ họp lần thứ 5 năm 2022 đã có những bước phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đặc biệt sau các chuyến thăm Nam Phi của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và chuyến thăm Việt Nam của Phó Tổng thống Nam Phi Paul Mashatile nhân dịp hai nước kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao năm 2023.

Nhận định hai nước còn nhiều tiềm năng để phát triển quan hệ song phương, hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng chương trình trao đổi đoàn cấp cao trong năm 2025 nhằm tăng cường tin cậy chính trị, tạo động lực mới thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực. Đánh giá cao vai trò, vị thế và đóng góp của Việt Nam trong các vấn đề toàn cầu, trong vai trò là nước chủ nhà của G20 năm 2025, phía Nam Phi hoan nghênh Việt Nam tham gia đóng góp cho chương trình nghị sự của G20. Chúc mừng Việt Nam tiếp nhận vai trò Chủ tịch Đối tác vì Tăng trưởng Xanh và Mục tiêu Toàn cầu 2030 (P4G), và với tư cách là một quốc gia thành viên của P4G, Nam Phi bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị thượng đỉnh P4G vào năm 2025, qua đó, đóng góp vào các nỗ lực toàn cầu vì phát triển nhanh và bền vững.

Nhất trí hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư là trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước, hai bên thống nhất nhiều biện pháp quan trọng nhằm khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của hai bên. Hai bên nhất trí sớm tổ chức kỳ họp lần thứ 6 Ủy ban Thương mại Hỗn hợp, tăng cường các đoàn xúc tiến thương mại, chia sẻ thông tin thị trường, các cơ hội hợp tác thương mại, đầu tư, phối hợp thực hiện nghiên cứu khả thi về khả năng mở đàm phán FTA giữa Việt Nam và Liên minh Thuế quan miền Nam châu Phi (SACU) mà Nam Phi là thành viên, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới như Halal, năng lượng tái tạo, chế biến thực phẩm, nông sản…

Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, tư pháp, môi trường, giáo dục đại học, đào tạo, du lịch, giao lưu văn hóa, nhân dân… thông qua việc triển khai hiệu quả các văn bản đã ký kết, đẩy nhanh tiến độ đàm phán các văn bản hợp tác quan trọng trong các lĩnh vực nhằm tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi cho hợp tác song phương.

Việt Nam và Nam Phi nhất trí tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn trên các diễn đàn khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ Liên hợp quốc, G77, Không liên kết, ASEAN, Liên minh châu Phi (AU)…; nhất trí đề cao chủ nghĩa đa phương, luật pháp quốc tế, ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp, cải tổ hệ thống quản trị toàn cầu cân bằng, hiệu quả, đề cao vai trò, tiếng nói của các nước đang phát triển. Nam Phi bày tỏ tôn trọng lập trường nhất quán của ASEAN trong việc giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982.

Kết thúc Kỳ họp, Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng và Thứ trưởng Ngoại giao Nam Phi đã ký Biên bản Kỳ họp lần thứ 6 Diễn đàn Đối tác liên Chính phủ Việt Nam - Nam Phi và thống nhất tổ chức Kỳ họp lần thứ 7 tại Việt Nam.

*Trong khuôn khổ chuyến công tác, Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng đã làm việc với Thứ trưởng Bộ Lâm nghiệp, Ngư nghiệp và Môi trường Narend Singh, Giám đốc Điều hành Phòng Thương mại và Công nghiệp Nam Phi Alan Mukoki, Giám đốc Cơ quan Chứng nhận Halal quốc gia Nam Phi và một số doanh nghiệp tiêu biểu của Nam Phi trong lĩnh vực Halal.

Tại buổi làm việc với Thứ trưởng Bộ Lâm nghiệp, Ngư nghiệp và Môi trường Narend Singh, Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng cảm ơn Nam Phi đã ủng hộ Việt Nam trở thành nước chủ nhà Hội nghị Thượng đỉnh P4G 2025. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, thực tiễn tốt về chuyển đổi xanh, hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý song phương về hợp tác trong các lĩnh vực bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ động vật hoang dã, thích ứng với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên, triển khai các dự án trong các khuôn khổ Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và P4G. Hai bên cũng đã trao đổi về khả năng, cơ hội hợp tác theo mô hình ba bên, Nam - Nam trong một số lĩnh vực tiềm năng, nhất là nông nghiệp và thủy sản.

Tại buổi làm việc với Giám đốc Điều hành Phòng Thương mại và Công nghiệp Nam Phi Alan Mukoki và một số cơ quan, doanh nghiệp tiêu biểu của Nam Phi trong lĩnh vực Halal, Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng đánh giá cao những thành tựu mà Nam Phi đã đạt được trong ngành công nghiệp Halal. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong phát triển ngành công nghiệp Halal thông qua chia sẻ kinh nghiệm, cơ hội hợp tác thương mại, đầu tư và hỗ trợ về đào tạo chuyên gia trong lĩnh vực Halal. Phía Nam Phi đánh giá cao chủ trương của Việt Nam về đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp Halal, cho rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển ngành quan trọng này và cho biết sẽ sớm cử đoàn doanh nghiệp trong các lĩnh vực chăn nuôi (thịt bò, gà, cừu), rau, củ, quả… sang khảo sát thị trường và trao đổi cơ hội hợp tác về Halal tại Việt Nam./.